پنجمین همایش سالیانه و بین‌المللی انجمن ایرانی مطالعات جهان امسال با عنوان هوش مصنوعی و دیپلماسی‌های نوین، در روز سه‌شنبه ۸ اسفند ۱۴۰۲ با همکاری همراه اول، کمیسیون ملی یونسکو، و کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی: دوفضایی‌شدن جهان، در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.

در مراسم افتتاحیه این نشست دو سخنران کلیدی به ایراد سخنرانی پرداختند: دکتر سعیدرضا عاملی، دبیرعلمی و رئیس دانشکده مطالعات جهان، و رئیس انجمن ایرانی مطالعات جهان؛ و دکتر کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی خارجی.

عنوان سخنرانی دکتر عاملی در افتتاحیه همایش بین‌المللی هوش مصنوعی و دیپلماسی‌های نوین از این قرار بود: «دوفضایی‌شدن ارتباطات، هوش مصنوعی و ظهور دیپلماسی محاسباتی جدید».

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی درباره مفهوم دیپلماسی محاسباتی نظام‌مند (الگوریتمی) و یکپارچه (تصویری روشن از حرکت دیپلماتیکی) در بستر هوش مصنوعی گفت: «امروز ماهیت کار دیپلماسی از تعاملی سنتی به تعاملی چندین پارامتری و محاسباتی تغییر کرده است و تابع هیجان‌های فردی و مقطعی نیست.»

رئیس دانشکده مطالعات جهان سخنان خود را با بیان اهمیت شناخت هوش مصنوعی در دنیای مدرن امروز و در جامعه ایرانی آغاز کرد، به‌طوری که موضوع روز نشست‌ها و همایش‌های اخیر در کشور بوده است، ازجمله: دو همایش هوش مصنوعی و روابط عمومی در ماه اخیر، سمینار هوش مصنوعی و کاربست آن در آموزش عالی (۳۰ بهمن در دانشکده مطالعات جهان؛ برای مشاهده گزارش [اینجا] را انتخاب فرمایید)، و همایش امروز که موضوع پنجمین همایش سالیانه و بین‌المللی انجمن ایرانی مطالعات جهان است.

این استاد تمام ارتباطات انگیزه کارهای بزرگ به‌خصوص در حوزه فناوری و به‌طور خاص در هوش مصنوعی را چنین تبیین کرد: «در هوش مصنوعی چهار هدف بزرگ فردی و اجتماعی دنبال می‌شود: ۱. آرمان‌های بزرگ و خلاقیت‌های جدید بشر (از ساختن راه‌آهن گرفته تا خلق اینترنت و متاورس)، ۲. الهام‌گرفتن از هستی برای خلاقیت‌های جدید (از داوینچی که کارهای خود را با الهام از طبیعت خلق کرده است گرفته تا شکل‌گیری فناوری‌ها با تلاش شبیه‌سازی هستی‌ ’الهام‌گیرندگان از طبیعت‘)، ۳. آسان‌سازی زندگی انسان و سبک‌کردن فشار بر انسان، ۴. افزایش قدرت و تسلط بر دیگری (با نگاه منفعت فردی، ملی یا ایدئولوژیکی).

ادامه سخنان سردبیر مجله Cyberspace Studies با اصطلاحات سایبری بود: «منظور از محیط هوش مصنوعی محیطی ماژولار است: ارتباط میان نودها و خوشه‌های نودی. روابط خارجی با هدف تأمین منافع ملی نیز از ارتباط دوجانبه یا چندجانبه میان دو دولت، توسعه اقتصادی و روابط فرهنگی، تضمین صلح و حل منازعه معنا پیدا می‌کند و نظام تصمیم‌گیری، رفتار و کنش متقابل در قالب‌های متنوعی با به‌خدمت‌گرفتن هوش مصنوعی دنبال می‌شود.»

دکتر عاملی هوش مصنوعی را پدیده‌ای اجتماعی دانست که آمده است تا امور و روابط بین‌فردی، بین‌گروهی، اجتماعی، و جمعیتی بزرگ را تنظیم کند، لذا محصول مهندسی اجتماعی است؛ مهندسی اجتماعی نه به مفهوم اداره‌کردن جامعه، بلکه به مفهوم محاسبه‌ای‌شدن اجتماعی و عرصه اجتماعی که بازتاب آن در هوش مصنوعی است؛ مواجهه محاسباتی با انسان و جامعه در مسیر تبدیل واقعیت پراکنده روابط انسان با خود و با طبیعت به فرایندی محاسباتی. و ادامه داد: «واقعیت گسترده واقعیتی است بازنمایی‌شده، مجازی و هوشمندشده با تمام ابعاد و ظرفیت‌ها و حواس آن که واقعیتِ واقعیت است. در وب۵ واقعیت گسترده دنبال شده است و فرد نمی‌تواند تمایز واقعیت و مجاز، هوش انسانی و هوش مجازی را تشخیص دهد. در هوش مصنوعی متراکم‌کردن داده‌ای و عملکردی تمامی ظرفیت‌های جامعه انسانی در قالب ظرفیت جمعی دنبال می‌شود. چنین هوشی را نباید معادل هوش انسانی فرض کرد. هوش، داده‌ جمعی تمامی هوش‌ها و تراکم تمامی حافظه‌ها و داده‌هاست. لذا، هوش مصنوعی بسیار پیچیده‌تر از هوش انسانی است. از همین‌روست که به‌طور مثال در چت جی‌پی‌تی، با پدیده‌ای شامل ۳۰۰ میلیارد داده و ۱۳۰ میلیارد پارامتر برای مواجهه با این داده‌ها مواجه هستیم و داده‌ها پارامتری و ادامه‌دار است؛ محیطی است که دائم در حال ایجاد افزودگی و برپایه منطق کوانتومی است.»

تغییر در مهندسی اجتماعی و دگرگونی در دیپلماسی روابط خارجی بخش دیگر سخنان این استاد گروه مطالعات امریکا بود و بر چهار امر تأکید داشت: ۱. تغییر در نظام‌های قدرت ملی و جهانی، ۲. دوفضایی‌شدن جغرافیای سیاسی، ۳. تغییر در ظرفیت‌های فناوری و انتقال به فناوری‌های محاسباتی کوانتومی، ۴. ظهور دیپلماسی محاسباتی و بازتعریف روابط بین‌الملل.

وی در باب تغییر در نظام‌های قدرت ملی و جهانی گفت: «تغییر در نظام‌های قدرت ملی و جهانی، بزرگ‌شدن سهم شرکت‌های بزرگ فناوری اطلاعات را در پی داشته و نقش تعیین‌کننده‌ای به آن بخشیده است.»

جدول زیر آمار بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان به‌لحاظ ارزش سرمایه در سال ۲۰۲۳ است که به‌جز دو شرکت آرامکو و برکشیر، شش شرکت دیگر در حوزه فناوری اطلاعات هستند.

۱	Microsoft -MSFT	$۳.۰۴۹ T	USA
۲	Apple – AAPL	$۲.۸۱۸ T	USA
۳	Saudi Aramco	$۲.۰۶۲ T	S. Arabia
۴	NVIDIA	$۱.۹۷۰ T	USA
۵	Amazon	$۱.۸۱۷ T	USA
۶	Alphabet (Google)	$۱.۷۹۸ T	USA
۷	Meta Platforms (Facebook)	$۱.۲۳۳ T	USA
۸	Berkshire Hathaway	$۹۰۵.۴۷ B	USA

در ایران نیز دی‌جی‌کالا با تقریباً ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار گزینه دسترسی جابه‌جایی، ۹۷۰هزار کالا را در روز با ۸۰۰۰ کارکنان خود جابه‌جا می‌کند و ۳۰۵ هزار شرکت کوچک و بزرگ را برای رفع نیاز مردم در پوشش خود گرفته است. اسنپ نیز با ۵۰۰ نفر، جابه‌جایی ۳۰ میلیون خودرو را مدیریت می‌کند.

انتقال آمریکا از سیاست تک‌قدرتی به سیاست چندنهادی، از سال ۲۰۰۰، با سازمان‌های بزرگی نظیر نفتا، WTO، و گات و نهادهای بین‌المللی بزرگ در اداره جهان، ظرفیت‌های نظیر گوگل، اداره حجم عظیمی از داده‌های جهان را در سیطره دارد. دکتر عاملی گفت: «در کشور خود ما، ۵/۹۸ درصد کاربران اینترنت از گوگل استفاده می‌کنند. این اتصال و ویرایش داده‌ای آن قدرتی بزرگ را برای آمریکا به‌وجود آورده است.»

دوفضایی‌شدن جغرافیای سیاسی رکن دوم تبیین تغییر در مهندسی اجتماعی و دگرگونی در دیپلماسی روابط خارجی از زبان رئیس شورای تحول در علوم انسانی بود و گفت: «بحث ما از دوفضایی‌شدن ماهیتی است: جهان نخست، فضایی فیزیکی و مکانی است که ژئوپلیتیک جغرافیایی را شکل داده است؛ و جهان دوم، جهان رقومی به‌موازات جهان نخست است که سیاست خارجی در آن در حال شکل‌گرفتن است. کشورها در حال تعریف سفیر جهان سایبری هستند. در جهان دوم، بسیاری از سفارتخانه‌ها، سفارتخانه مجازی تأسیس کرده‌اند. فضای جغرافیایی این فضای دوم بسیار متفاوت است: این جغرافیای سیاسی صاحب دولت است، ولی جغرافیا ندارد و بی‌مرز است. جمله کلیدی این رکن سخنان دکتر عاملی از این قرار بود: «ما به روابط خارجی دوفضایی و ترکیبی هم‌زمان نیاز داریم. سیاست تکمیلی، ترکیبی و در بعضی قلمروها، مستقل، به ضرورتی در جهان دوفضایی بدل شده است.»

نظام‌مند و خودکارشدن هوش با ظرفیت‌های نسبی داده‌ای و قدرت محاسباتی بخش دیگر سخنان رئیس همایش بین‌المللی هوش مصنوعی و دیپلماسی‌های نوین بود. وی گفت: «هوش کاملاً الگوریتمی است، لذا بر مبنای نظام برنامه‌ای، طراحی نظام دوم شکل می‌گیرد. ظرفیت‌های محاسبه‌گر دامنه تسلط بر دیگری را افزایش می‌دهد، چراکه فضایی جهانی است با ۶ میلیارد کاربر. در اینجا با حذف فاصله و تغییر در جغرافیای سیاسی و هم‌زمانی مواجه هستیم. بنیان جغرافیای فیزیکی آن بر فاصله حاکم است. دوفضایی‌شدن جغرافیای سیاسی هم در روابط خارجی و سیاست خارجی‌ـ نظیر قدرت سیاسی، امنیت سیاسی، تجارت بین‌الملل، روابط دوجانبه و چندجانبه‌، و سیاست‌های منطقه‌ای‌ـ و هم در روابط بین‌الملل محقق شده است.»

نکته سوم عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در تغییر در مهندسی اجتماعی و دگرگونی در دیپلماسی روابط خارجی، تغییر در ظرفیت‌های فناوری و انتقال به فناوری‌های محاسباتی کوانتومی بود. همه‌گیرشدن اینترنت، ظهور نظام شبکه‌ای داخلی و خارجی (از نظام خودکار بانکی گرفته تا انواع فعالیت‌های خودکار در نظام‌های زندگی)، شکل‌گیری بلاک‌چِین در جایگاه فناوری تأمین اعتبار فرایند، ظهور متاورس با توان خلق واقعیت گسترده و شبیه‌سازی و سناریوپردازی موارد مطرح در این‌باره بود. دکتر عاملی گفت: «در گذشته از منطق فازی، و صفر و یک سخن گفته می‌شد. در منطق کوانتومی باهم‌بودگی تحقق می‌یابد. ریزتراشه‌های کوانتومی هم صفر است و هم یک. میزان قدرت در نظام‌های کوانتومی با قدرت نور یا اتم قیاس می‌شود. قدرت محاسباتی آن فوق‌العاده زیاد است. مقیاس در کوانتوم کیوبیت است (بالاترین سرعت ۴۸ کیوبیت). در رایانه‌های کوانتومی ظرفیت تا ۳۰ کیوبیت تحقق یافته است و می‌توان تمامی جزییات را در یک فرایند تعریف کرد.» و ادامه داد: «در چنین سرعتی می‌توان دیپلماسی ریز و حاوی جزییات تعریف کرد.»

ظهور دیپلماسی محاسباتی و بازتعریف روابط بین‌الملل، دیپلماسی و ضددیپلماسی (اقدام تهاجمی)، نکته چهارم و آخر برشمرده دکتر عاملی در تغییر در مهندسی اجتماعی و دگرگونی در دیپلماسی روابط خارجی بود. در دیپلماسی از طریق هوش مصنوعی محاسباتی ضددیپلماسی برابر است با جنگ نرم. ضددیپلماسی در دیپلماسی در فضای هوشمند جدید برابر است با جنگ سایبری با هدف سلطه فرهنگی و اجتماعی.

رئیس دانشکده مطالعات جهان درباره مفهوم دیپلماسی محاسباتی نظام‌مند (الگوریتمی) و یکپارچه (تصویری روشن از حرکت دیپلماتیکی) در بستر هوش مصنوعی گفت: «امروز ماهیت کار دیپلماسی از تعاملی سنتی به تعاملی چندین پارامتری و محاسباتی تغییر کرده است و تابع هیجان‌های فردی و مقطعی نیست.»

دکتر عاملی ابزارهای به‌کارگرفته در هوش مصنوعی را برای کارکردهای متنوع در دیپلماسی چنین برشمرد: تنظیم توافقنامه‌ها و معاهدات مختلف، پشتیبانی از تصمیم‌گیری، سناریوپردازی و شبیه‌سازی، تصویری‌کردن روابط، تهیه پیش‌نویس، ترجمه، پشتیبانی پیامدی از مذاکره، تحلیل روندها و تحولات آینده، اجرایی‌سازی هوشمند تعهدات، دارای سیستم اخطار هوشمند.

معنادارشدن دیپلماسی سه‌سطحی و دووجهی مبتنی‌بر جغرافیای سیاسی فیزیکی و مجازی در چنین فضایی ادامه‌بخش سخنان دکتر عاملی بود. متغیرهای برشمرده در جغرافیای سیاسی مجازی در روابط دوجانبه، جهانی و بین‌المللی؛ و جغرافیای سیاسی فیزیکی در روابط دوجانبه، چندجانبه و جهانی، و بین‌المللی نیز صادق است.

در چنین عرصه‌ای تربیت نیروهای متخصص برای حضور مؤثر و فعال ازجمله موارد مهم برای هر کشوری است. رئیس دانشکده مطالعات جهان، با توجه به رسالت این دانشکده، از ضرورت تأسیس رشته‌های تحصیلی جدیدی در این دانشکده، به شرح زیر سخن گفت: دیپلماسی هوش مصنوعی، نظام قدرت جهانی (از امسال در مقطع ارشد دانشجو می‌پذیرد)، نهادهای بین‌المللی، جهانی‌شدن و دیپلماسی جهانی، اقتصاد جهانی، روابط بین‌الملل شناختی، استعمار و پسااستعمار، مطالعات استعمارزدایی از فکر، و مطالعات دیاسپورا.

دکتر عاملی در نتیجه‌گیری سخنان خود هدف‌مندی دیپلماسی ناظر بر راهبرد تمدن نوین اسلامی را مطرح کرد و گفت: «هوش مصنوعی ابزار است. مهم است که این ابزار با چه محتوایی در دیپلماسی جمهوری اسلامی دنبال شود. رهبر معظم انقلاب این محور را در راهبردهای هفت‌گانه در گام دوم تعیین فرموده‌‌اند:

«عزت ملی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن: این هر سه، شاخه‌هایی از اصلِ عزت، حکمت، و مصلحت در روابط بین‌المللی است. صحنه جهانی، امروز شاهد پدیده‌هایی است که تحقق‌ یافته یا در آستانه ظهور است: تحرک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطه آمریکا و صهیونیسم؛ شکست سیاست‌های آمریکا در منطقه غرب آسیا و زمین‌گیرشدن همکاران خائن آن‌ها در منطقه؛ گسترش حضور قدرتمندانه سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه.

«در فضای سایبری، آنچه از ذهن می‌گذرد واقعیت است. در گذشته، ذهن ما سورئال بود ولی امروز با محیط الگوریتمی، این واقعیت گسترده سورئال را به واقعیتی با امکان دستیابی بدل کرده است. ما با رویکرد دوفضایی، با زیست‌بوم فنی هوش مصنوعی، و زیست‌بوم تمدن نوین اسلامی در جایگاه هدف محتوایی به این امر می‌نگریم.»
 

 
دکتر کمال خرازی، سخنران کلیدی دوم مراسم افتتاحیه در همایش بین‌المللی هوش مصنوعی و دیپلماسی‌های نوین، برگزاری چنین همایش‌هایی را بسیار لازم و باعث گسترش دانش ما درباره مسائل در حال تغییر در دنیا دانست.‌

دکتر خرازی هوش مصنوعی را چنین تعریف کرد: «هوش مصنوعی مبتنی‌بر داده است و داده‌ها را مدیریت و یافته‌های جدیدی از این داده‌ها پدید می‌آورد.» سپس تصویری را نشان داد که هوش مصنوعی در پاسخ به تفاوت داده و نفس تولید کرده بود. آن تصویر ترازویی بود که کفه‌های آن با هم برابر بود و بدین مفهوم است که از نظر هوش مصنوعی ارزش داده به اندازه نفس است.

وی فواید هوش مصنوعی را در مذاکرات این‌طور برشمرد: ۱. تصمیم‌گیری بهینه و درست در صورت داشتن داده‌های به‌روز، ۲. تحلیل و جمع‌آوری داده به‌صورت نمودار و جدول، ۳. تقویت و برتری قدرت شناختی و تسلط بیشتر بر داده‌ها، ۴. شبیه‌سازی سناریوهای مختلف و نشان‌دادن آثار آن برای تصمیم‌گیری بهتر، ۵. ترجمه هم‌زمان به زبان‌های مختلف، ۶. افزایش کارآمدی، ۷. کمک به دیپلماسی جغرافیایی به‌دلیل اشراف بر ماهواره‌ها و پهپادها.

سپس، به انتقادهایی اشاره کرد که در استفاده از هوش مصنوعی در دیپلماسی بیان شده است: ۱. عدم‌شفافیت؛ چون طبیعتاً هوش مصنوعی هوش انسان نیست و با ابهام همراه است. ۲. سوگیری داده‌ها، ۳. ایجاد مشکلاتی از نظر اخلاقی، ۴. دسترسی به اطلاعات شخصی، ۵. گسترش ابزارهای کشنده و تسلیحاتی مصنوعی که خودکار تشخیص می‌دهند و عمل می‌کنند، ۶. اشاعه اطلاعات غلط، ۷. کنترل شناختی بر انسان‌ها و تصمیم‌گیری آن‌ها، ۸. ترغیب و تشویق انسان‌ها در جهت خاص.

وی ادامه داد: «امروزه آمریکا، چین، انگلیس، اسرائیل، و کره از هوش مصنوعی برای اطلاع از افکار عمومی و تحلیل آن برای طراحی سناریو در دیپلماسی استفاده می‌کنند.» آمریکا را مثال زد که در برجام از هوش مصنوعی برای تحلیل، شبیه‌سازی سناریو، نظارت و راستی‌آزمایی کمک می‌گرفت. نسخه‌ای از سایت‌های هسته‌ای ایران به‌صورت هوش مصنوعی طراحی شده بود تا به سؤال‌های پیش‌آمده حین مذاکرات پاسخ دهند. همچنین، برای جاسوسی داده‌ها را از مکالمات تلفنی و مذاکره خصوصی بین افراد می‌گرفتند. وی افزود: «هم‌زمان با مذاکرات هیئت آمریکایی در ژنو، در واشنگتن با استفاده از هوش مصنوعی آن را تحلیل می‌کردند.»

دکتر خرازی در بیان چگونگی استفاده از هوش مصنوعی در مذاکرات بین‌المللی توضیح داد: «مذاکره‌کنندگان در تحلیل احساسات افراد در میدان مذاکره می‌توانند از هوش مصنوعی کمک بگیرند. چون احساسات در چهره‌ها نمایان می‌شود و هوش مصنوعی از طریق دوربین‌ها آن را ضبط می‌کند. برای گسترش درگیری‌ها و تعارض‌ها یا بهینه‌سازی ارتباطات نیز می‌توان از هوش مصنوعی استفاده کرد.»

وی ضمن اشاره به چند مورد از به‌کارگیری هوش مصنوعی تأکید کرد: «البته، به‌کارگیری هوش مصنوعی آن‌چنان معجزه‌آسا نیست. ولی، به‌طورکلی بر اساس داده‌های موجود راه‌حل‌ها را دسته‌بندی و عرضه می‌کند. هوش مصنوعی با هوش انسان خیلی تفاوت دارد و نباید تصور کرد هوش مصنوعی در آینده جایگزین هوش انسان خواهد شد. چون هوش مصنوعی بر اساس ساختار مغز نیست. مغز انسان ۸۶ بیلیون نورون دارد و ۸۶ بیلیون سلول نیز این نورون‌ها را تغذیه می‌کنند. هر نورون با ۷ تا ۳۵ هزار نورون دیگر اتصال دارد و۱۵۰ هزار کیلومتر طول این سیستم عصبی است. ساخت چنین ودیعه الهی به‌طور مصنوعی کاری بس مشکل است.»

دکتر خرازی نظر به تلاش همه کشورها در به‌کارگیری هوش مصنوعی در زمینه روابط بین‌الملل و دیپلماسی و استفاده از ساختار مغز و سلول‌های زنده عصبی مغز گفت: «پیشرفت‌هایی در این زمینه انجام شده ولی هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است. رشد آزمایشگاهی سلول‌های مغزی انسان و ارتباط‌دادن آن‌ها به یکدیگر در مؤسسه رویان ایران نیز در حال انجام است. ابزار شناخت و توانایی‌های شناختی انسان شش لایه است. اتصال سلول‌ها در این شش لایه توانایی‌های مختلفی برای ما ایجاد می‌کند، ولی در آزمایشگاه ایجاد این اتصالات مشکل است. در یک سطح پردازش انجام می‌شود ولی در چند سطح مشکلاتی ایجاد شده است.»

وی ضمن اشاره به حدود ۱۵۴ شرکت و مؤسسه که در حال ساخت سی‌پی‌یوهایی شبیه مغز انسان هستند گفت: «در تلاش هستند تا با سرمایه‌گذاری‌‌های کلان کامپیوتری بسازند که پردازشگرهای زیادی داشته باشد. اخیراً تراشه‌ای ساخته شده است که یک بیلیون پردازشگر، ۱۰۰ بیلیون ترانزیستور، و نوع دوم آن ۱۰ میلیون هسته پردازشگر دارد و به مغز انسان شبیه‌تر است.» سپس، به شرکت‌های اشاره کرد که کار آن‌ها سرمایه‌گذاری در داده‌پردازی یا ساخت ابزارهایی است که به کار جمع‌آوری داده و پالایش آن‌ها می‌پردازند.

دکتر خرازی یکی از تفاوت‌های مغز انسان و ماشین را در میزان انرژی‌ای دانست که مصرف می‌کنند. سپس افزود: «مغز انسان به‌اندازه ۲۰ وات، یعنی نصف یک لامپ معمولی، انرژی مصرف می‌کند. ولی هوش مصنوعی به‌اندازه ۱۷۵ هزار نفر انرژی طلب می‌کند. پیش‌بینی می‌شود هر ماه به‌اندازه یک میلیون نفر انرژی نیاز خواهد داشت. مغز انسان در تصمیم‌گیری فاکتورهای زیادی را پردازش و به نتیجه نهایی می‌رسد.»

او در پایان اذعان داشت: «هوش مصنوعی ابزاری است که می‌تواند تحولات بسیاری در روابط بین‌الملل و ارتباطات دیپلماسی ایجاد کند. ولی در واقع این‌ها همه ابزاری برای کمک به انسان، تسهیل‌گر، و برای صرفه‌جویی در زمان هستند و نمی‌توانند جایگزین هوش و ذهن انسان شوند. انسان با استفاده از داده‌هایی که هوش مصنوعی جمع‌آوری کرده است به نتیجه مطلوب می‌رسد. امیدوارم در ایران نیز از چنین ابزارهایی به‌طور بهینه استفاده و داده تولید شود. یکی از خطرهایی که امروزه ایران با آن مواجه است نداشتن داده‌های پالایش‌شده در کشور است. از گوگل و جی‌پی‌تی به‌عنوان هوش مصنوعی کمک می‌گیریم. ولی داده‌های موجود در کامپیوترهای دنیا را جمع‌آوری و به ما تحویل می‌دهند. اگر به‌دنبال تمدن نوین اسلامی هستیم، باید از داده‌های دانش تولیدی ایرانی و اسلامی خودمان استفاده کنیم تا هوش مصنوعی بتواند از آنها استفاده و پاسخی بدهد که مبتنی‌بر ارزش‌های کشور خودمان باشد؛ داده‌هایی که منعکس‌کننده فرهنگ و ارزش‌های عظیم انسانی ایرانیان برای ظهور و بروز در تمدن بزرگ اسلامی باشد.»

پس از مراسم افتتاحیه، همایش در سه نشست موازی و در سه زمان‌بندی به دو زبان فارسی و انگلیسی، و به دو صورت حضوری و مجازی، به‌همراه مراسم اختتامیه دنبال شد.

 

نشست ا: : مفاهیم و رویکرد نظری مدیرنشست: دکتر مهدی سنایی

 

·  دیپلماسی و امنیت در عصر شبکه و هوش مصنوعی / ابراهیم متقی، دانشگاه تهران

Artificial Intelligence and National Security: Navigating the Nexus of a Knowledge-based Economy amidst Technological Competition / Jane Opiri & George M. Andayi, University of Arkansas, USA

· آینده نگری در هوش مصنوعی و دیپلماسی، با تأکید بر انرژی / عباس ملکی، دانشگاه شریف؛ مریم هاشمی‌نژاد، دانشگاه علامه طباطبایی؛ حسن راعی، دانشگاه صنعتی شریف
هوش مصنوعی و واکنش هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه نظریه‌های روابط بین‌الملل به آن: به‌سوی الگوی نظم تکثیری / سیامک بهرامی و اردشیر پشنگ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

A Diplomat: Someone Who is Paid to Lie for His Country / Arthur Asa Berger, Emeritus San Francisco State University, USA

رژیم بین‌المللی هوش مصنوعی: بررسی اصول، مبانی و رویه‌های در حال شکل‌گیری / راضیه مهرابی کوشکی، پژوهشکده مطالعات فناوری

نشست ۲: مباحث نظری/ رسانه مدیرنشست: دکتر جواد شعرباف

 سخنرانان و عناوین سخنرانی:
·  توصیه یونسکو درباره اخلاق هوش مصنوعی؛ نگاه از درون / یونس شکرخواه، دانشگاه تهران

·      Diplomacy in The Era of Artificial Intelligence / Sajad Abedi, University of Religions
and Denomination, Iran
· نقش هوش مصنوعی در رقابت‌های ژئوپلیتیکی قدرت‌های بزرگ / مرجان بدیعی ازنداهی، دانشگاه تهران

· The Development and Prevention of Cyber Terrorism in the Age of Artificial Intelligence / Wang Guobing, Xi’an International Studies University, China
· بررسی عملکرد هوش مصنوعی در حوزه امنیت و تهدیدات تروریستی / سید نادر نوربخش، دانشگاه تهران
Artificial Intelligence and the Celebrity Diplomacy / Ehsan Shahghasemi, University of Tehran, Iran

 

نشست ۳: مباحث نظری/ موضوعی مدیرنشست: دکتر رضا دهقانی

 

سخنرانان و عناوین سخنرانی:

·  هوش مصنوعی و جایگاه دیپلماسی در عرصه بین‌المللی بر اساس نگرش آشوب / سعیده کوزه‌گری، دانشگاه تربیت مدرس

AI in Modern World: Current Opportunities and Risks / Sergey Karochkin, Consultant at Infotecs, Russia; Inna Kirilkina, International Alliances, Russia

نقش دیپلماسی  مالکیت فکری سازمان وایپو در عصر هوش مصنوعی / سکینه ببری گنبد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
نقش هوش مصنوعی در دیپلماسی انرژی ایران (انرژی‌های سنتی و تجدیدپذیر) / رحمت حاجی‌مینه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق؛ ابراهیم رضایی‌راد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
imperial Assumptions: The Emotional and Linguistic Dimensions of AI Diplomacy / Emily Jane O’Dell, Parami University, Burma
هوش مصنوعی و تحول پاردایمی در نظریه و عمل روابط بین‌الملل / رحیم بایزیدی، پژوهشکده تحقیقات راهبردی

 

کارگاه آموزشی: هنر مذاکره با هوش مصنوعی

سرفصل‌ها:

·  مقدمه‌ای بر هوش مصنوعی در مذاکره

· مبانی مذاکره

· ادغام هوش مصنوعی در راهبردهای مذاکره

· ابزارهای هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی مذاکره

· روندها و نوآوری‌های آینده در AI-Negotiation

· طراحی راهبردهای مذاکره با هوش مصنوعی

· مطالعات موردی و داستان‌های موفقیت

· اجرای عملی و برنامه‌ریزی اقدام

 

نشست ۵:راهبرد ایران مدیرنشست: دکتر فریبا افکاری

 

سخنرانان و عناوین سخنرانی:

·  تحلیل عملکرد مقایسه‌ای ایران و ۶ کشور منتخب براساس داده‌های شاخص آمادگی دولت‌ها برای هوش مصنوعی / عاطفه فرازمند و فرشاد حکمی‌زاده، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات

·      Global Power Transition in an Age of Artificial Intelligence: Implications for Iran / Mohammad Soltaninejad, University of Tehran, Iran

· هوش مصنوعی و طراحی کارآمد چرخه دیپلماسی عمومی / علی کرمی، دانشگاه تهران؛ افشین متقی، ‌دانشگاه خوارزمی

·  Digital Silk Road and China’s Cultural Diplomacy: The Case of Iran / Rajdeep Singh & Mohammad Reza Majidi, University of Tehran, Iran

·  Open Source Ethics Importance for Diplomacy AI / Rev. Felipe Ribeiro, Researcher, Brazil

· نقش جاده ابریشمی فناوری اطلاعات در برنامه راهبردی دستگاه دیپلماسی / مسعود بیکی اشکذری، پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات

 

نشست۶: تنظیم گری در حوزه هوش مصنوعی مدیر نشست: دکتر ناهید پوررستمی

 

سخنرانان و عناوین سخنرانی:

·  اثرگذاری مبانی فلسفی بر سیاستگذاری حوزه هوش مصنوعی / حسین مطلبی کربکندی، دانشگاه فرهنگیان و مشاور دبیر شورای عالی فضای مجازی

· ضرورت سیاستگذاری در حوزه اشتغال به‌منظور پاسخگویی به چالش‌ها و پیامدهای هوش مصنوعی / حسن یگانه، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات

· ماهیت و الزام‌های دیپلماسی هوش مصنوعی / محمدرضا  قاسمی، دانشگاه علم و صنعت ایران و دبیر ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند

· سخنرانی مهندس رضا باقری اصل، معاون امور دولت، مجلس و استان‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

· ملاحظات قانونگذاری هوش مصنوعی در ایران؛ با رویکرد مطالعه تطبیقی / سیدمحمدمهدی غمامی، دانشگاه امام صادق (ع)

 

نشست۷: راهبردهای قدرت های بزرگ مدیر نشست: دکتر رحمت حاجی مینه

 

سخنرانان و عناوین سخنرانی:

·  هوش مصنوعی و رقابت امریکا و چین / بهزاد شاهنده، دانشگاه تهران

· هوش مصنوعی و تحول در ماهیت دیپلماسی: روندها و چالش‌های نوین در روابط امریکا و چین / فاطمه محروق، دانشگاه فردوسی مشهد؛ بخشعلی بایراملو، دانشگاه پکن  

· هوش مصنوعی و چشم‌انداز منطقه‌گرایی در جنوب‌شرقی آسیا؛ روندها، فرصت‌ها و چالش‌ها / بهاره سازمند، دانشگاه تهران

· Navigating the ۲۱st Century Sino-Indo Rivalry in the Age of Artificial Intelligence: Exploring Policymaking and Diplomatic Strategies between China and India / Maziar Mozaffari Falarti & Farzan Safari Sabet, University of Tehran, Iran

· ارزیابی رقابت میان ابرقدرت‌های هوش مصنوعی؛ ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین / علیرضا زمانیان، دانشگاه صنعتی مالک اشتر

· هوش مصنوعی، سوگیری داده‌ها و استعمار دیجیتال / آریابرزن محمدی قلعه‌تکی و پرهام پوررمضان، مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
 
 

نشست۸:راهبرد قدرت های بزرگ مدیر نشست: دکتر سیدجواد صالحی

 

سخنرانان و عناوین سخنرانی:

·  هوش مصنوعی نظامی و سیاست امنیتی دفاعی اتحادیه اروپا / رکسانا نیکنامی، دانشگاه تهران

· رویکرد اتحادیه اروپا درقبال هوش مصنوعی؛ فرصت‌ها و چالش‌ها برای ایران / بهزاد احمدی، دانشگاه تهران

· An Analysis of the Brazilian Artificial Intelligence Strategy (EBIA) through the Lens of Responsible Artificial Intelligence (RAI) / Elaheh Nourigholamizadeh, University of Tehran, Iran

· مطالعه مقایسه‌ای اسناد راهبرد ملی هوش مصنوعی قدرت‌های بزرگ (مورد مطالعه: آمریکا، روسیه، چین و اتحادیه اروپا)/ اعظم ملایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات؛ مجید کافی، دانشگاه تهران

· Ethics and Artificial Intelligence: Prospects and Challenges in International Relations / Omona Andrew David, Uganda Christian University, Uganda

· هوش مصنوعی عرصه رقابت قدرت‌ها و الگوریتم‌ها؛ بررسی سیاست‌های روسیه در حوزه AI / خدایار براری، دانشگاه تهران

 

نشست۹: رویکرد حقوقی مدیر نشست: دکتر سعید شکوهی

 

سخنرانان و عناوین سخنرانی:

• نظام حقوقی حاکم بر نوآوری‌ها و مسئله اعطای شخصیت به سیستم‌های هوش مصنوعی / زهرا شاکری، دانشگاه تهران؛ زهره قیصری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
• The Challenges of Artificial Intelligence for Humanitarian Diplomacy and Action / Mohammad Reza Hashemitaba, Rice University, USA
• نقش هوش مصنوعی در ارتقای کیفیت حکمرانی / روح‌اله کهن‌هوش‌نژاد، دانشگاه تهران
• Re-Tracing Responsibility and Accountability in the Age of AI-enabled Diplomacy / Larry Stapleton, CPIM, Knewfutures, Ireland; Jan Soffner, Zeppelin University, Germany
• هوش مصنوعی و دیپلماسی رسانه‌ای؛ شکل‌گیری حافظه جمعی جهانی / محمد آقاسی، دانشگاه خوارزمی؛ زهرا سادات روح‌الامین، دانشگاه تهران
• چهره ژانوسی هوش مصنوعی و تروریسم سایبری / حسین کریمی‌فرد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز
• فناوری‌های دیجیتال، کلان‌داده و فرسایش حاکمیت ملی در دولت‌های ضعیف / حجت کاظمی، دانشگاه تهران

 

دورۀ عالی تخصصی دیپلماسی ورزشی برگزار شد.

دورۀ عالی تخصصی دیپلماسی ورزشی روز چهارشنبه ۹ شهریور ماه ۱۴۰۱ در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای برنامه، دکتر جواد شعرباف، دبیر علمی دوره‌های عالی دیپلماسی ضمن خیر مقدم به حضار و اساتید و سخنرانان دوره گفت: دانشکده مطالعات جهان در غیاب دانشکده روابط بین‌الملل فعالیت رسمی و غیررسمی آموزشی و ترویجی را در دستور کار خود قرار داد. به جز دیپلماسی که وزارت امور خارجه به آن می‌پردازد هیچ ارگانی به آموزش و پرورش این حوزه نپرداخته و این موضوع در کشور ما جدی گرفته نشده است.
وی در تعریف و توصیف دو نوع دیپلماسی مطروحه در حوزه بین‌الملل گفت: دیپلماسی مسیر ۱ (track۱ ) همان دیپلماسی است که وزارت امور خارجه آن را دنبال می‌کند و ویژگی‌های خاص خود را دارد: انحصاری، از بالا به پایین، نهادگرا، و منحصر به تصمیم‌گیری های سخت و پرهزینه. در کنار آن در جایی که دیپلماسی مسیر ۱ نمی‌تواند فعالیت‌های خود را پیگیری کند و مسئولان در حل و فصل درمانده شده‌اند، دیپلماسی مسیر ۲ (track۲) مطرح می‌شود. این نوع از دیپلماسی کم‌هزینه، پردوام و دارای تصمیم‌گیری از پایین به بالا است و ارجمندی بیشتری دارد.
او ادامه داد: هر ایرانی با توجه به تخصص خود، می‌تواند در اختیار دستگاه دیپلماسی قرار گیرد. یکی از آنها فعالان حوزه ورزش هستند. امروز از چهره‌های شاخص این حوزه دعوت کرده‌ایم تا با استفاده از تجارب آنها این مفهوم را در جامعه بهتر درک کنیم.
مدیر مرکز آموزش های آزاد دانشکده مطالعات جهان در مورد حوزه‌های غیررسمی فعالیت دانشکده گفت: دوره‌های عمومی مختلف بلندمدت و کوتاه‌مدت دیپلماسی در این دانشکده در حال برگزاری است. سپس ادامه داد: اکنون وظیفه ماست با وجود بحران‌های موجود در ارتباط ایران با کشورهای همسایه، با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های دانشکده به کمک دستگاه دیپلماسی وزارت امور خارجه بشتابیم و بحران را به کمترین حد ممکن برسانیم. این کار را با مشارکت فعال متخصصان در حوزه‌های مختلف انجام می‌دهیم. سود و ارزش‌افزودۀ غیرمادی فعالیت بخش خصوصی مستقیماً نصیب وزارت امور خارجه خواهد شد. وی خاطر نشان کرد: دو وزیر امور خارجه و سفرای ایران در کشورهای مختلف از جمله اعضای هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان هستند و ظرفیت خوبی برای مخاطبان خواهد بود. سپس اضافه کرد: کارگاه‌های یک روزه و دو روزۀ دوره‌های بلندمدت دیپلماسی تجاری در قالب دوره‌های DBA نیز از اواخر مهر ماه ۱۴۰۱ آغاز خواهد شد.
اولین سخنران این دوره دکتر سید عباس عراقچی، دبیر شورای روابط خارجی و معاون سابق وزارت امور خارجه بود. وی در ابتدای سخنرانی خود با عنوان مبانی و اصول دیپلماسی و مذاکرات بین‌المللی در حوزه ورزش به تعریف دیپلماسی ورزشی پرداخت و گفت: دیپلماسی ورزشی مجموعه‌ای از فعالیتهای دیپلماتیکی است که از طریق ورزش با هدف رسیدن به غرور ملی و منزلت بین‌المللی انجام می‌شود. وی در ادامه توضیح داد که ورزش از چه طرقی این هدف را محقق می‌کند.
بنا به اظهارات او کشورها با تلاش برای کسب سکوهای قهرمانی به‌خصوص در ابررویدادهایی چون المپیک و جام جهانی در صدد اثبات مشروعیت و کارآمدی سیاسی، تحکیم هویت ملی، رسیدن به جایگاه برجسته در عرصه بین‌المللی و تبدیل همه اینها به وضعیت سیاسی هستند. به بیان وی جایگاه کشورها در جدول مدال‌ها هرچه بالاتر باشد بیانگر توسعه یافتگی، مشروعیت، کارآمدی سیاسی، پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و آموزشی کشورها است.
وی تصریح کرد: المپیک فقط صحنه رقابت ورزشکاران نیست، بلکه رقابت کشورها برای عرضه خود در عرصه بین‌المللی است تا مقام و منزلت خود را بالا ببرند و این نشان‌دهنده اراده ملی کشورهاست. سپس به بیانات مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: بنا به فرمایش ایشان، ایستادن جوان ایرانی بر سکوی قهرمانی، برافراشته شدن پرچم کشور و نواخته شدن سرود ملی مایه تفاخر و مباهات ملت است. عراقچی بر این نکته تأکید کرد: ورزشکار هنگام دریافت مدال استعداد و قدرت خود و کشورش را به جهانیان نشان می‌دهد. چون به نمایندگی از ملت به آنجا رفته و به ملت خویش خدمت می‌کند و پیام ایستادگی و عزم و اراده را به جهانیان می‌رساند. به بیان وی هر ورزشکار مدال‌آور به عنوان سفیر یک کشور به دنیا می‌گوید من سفیر ملتی هستم که اراده، قدرت و توان دارد و پرچم کشورش را به اهتزاز در می‌آورد.
به بیان عراقچی، یکی دیگر از اهداف کشورها در ورزش برای رسیدن به غرور ملی، منزلت و افتخار بین‌المللی، میزبانی مسابقات ورزشی به‌خصوص جام جهانی و المپیک است. چون از طریق میزبانی شایسته، قدرت مدیریت، پیشرفت و توسعه‌یافتگی کشور را می‌توان به جهان نشان داد. چون میزبانی به کشوری داده می‌شود که توانمند باشد. او ضمن اشاره به میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ گفت: قطر با هزینه گزاف، تبلیغات پشت صحنه و لابی بسیار توانست میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ را کسب کند. امروز همه دنیا به قطر نگاه می‌کنند و افتخار و منزلت برای آن محسوب می‌شود. حتی برای ورزشکاران آن کشور هم امتیاز میزبانی به ارمغان آورد. هنگام میزبانی مسابقات، عواید اقتصادی میلیاردی از طریق تبلیغات و توریسم نصیب کشورها می‌شود. وی سپس گریزی به المپیک توکیو داشت و گفت: المپیک توکیو اگرچه به دلیل شیوع بیماری کرونا و برگزاری بازی‌ها بدون تماشاگر برای ژاپن ضرر اقتصادی داشت، ولی در هر صورت منزلت میزبانی این کشور همچنان پابرجاست و عواید سیاسی و بین‌المللی برایش به ارمغان آورد.
به بیان عراقچی، کارکرد سوم ورزش که باعث منزلت و حیثیت بین المللی می‌شود بین‌المللی‌شدن ورزش‌های ملی است. او از چین، کره، ژاپن و هند نام برد که به ترتیب کاراته، کونگ فو، جودو و کبدی را به دنیا معرفی کردند و افزود: تلاش هند و انگلیس برای بین‌المللی کردن کریکت و آمریکایی‌ها برای بیسبال هنوز ادامه دارد. وی خاطر نشان کرد: البته این کار به لابی گسترده و رعایت الزامات و شرایط خاص احتیاج دارد. ایران برای بین‌المللی‌کردن ورزش زورخانه‌ای خیلی تلاش کرده است. در بیش از ۲۰ کشور نظیر ترکیه، بنگلادش، تاجیکستان، افغانستان، نپال و غیره فدراسیون ملی برای آن تشکیل شده است. قواعد آن نیز طوری تغییر داده‌ شده است که قابلیت رقابت دارد. وی به یاد می‌آورد که در دوران خدمتش در ژاپن هم یک تور زورخانه‌ای به ژاپن سفر کرد و جاذبه زیادی برای ژاپنی‌ها داشت.
او چهارمین کمک ورزش به حیثیت و افتخار ملی را کسب کرسی‌های بین‌المللی دانست و گفت: انتصاب فردی به عنوان رئیس فیفا یا فدراسیون جهانی، هم برای ورزشکاران کشورش امتیاز محسوب می‌شود و هم باعث افتخار ملی آن کشور است. وی انتخاب آقای بن همام به عنوان رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا در سال ۲۰۰۳ را مثال زد و ادامه داد: انتخاب او اگرچه هزینه و تلاش زیادی برای قطر در برداشت ولی باعث شد کشوری که جایگاه خاصی در فوتبال جهان نداشت امروزه مطرح شده و میزبانی جام جهانی را از آن خود کند. کمک پنجم ورزش به حیثیت ملی و دیپلماسی از نظر عراقچی اعزام مربیان است. او جامعه فوتبال ایران را در این زمینه مثال زد که فوتبال کرواسی و مربیان آن را بهتر از دیپلمات‌ها و توده مردم می‌شناسند، چون با مربیان کروات مرتب در ارتباط بودند. به اعتقاد وی حتی آقای چلنگر هم در ایران از بسیاری از سیاستمداران شناخته شده‌تر است. اعزام مربی کروات به ایران باعث شد جایگاه این کشور در ایران بهتر شود.
بنا به اظهارات وی، نمادها عملکرد دیگر ورزش برای حفظ حیثیت و افزایش غرور ملی هستند. او توضیح داد: بازی‌ها و حرکات نمادین در ورزش نظیر گل خداداد عزیزی به استرالیا در بازی ایران و استرالیا که به حماسه ملبورن مشهور است برای ایران غرور آفرید. گل مارادونا به انگلیس که از نظر آرژانتینی‌ها به دست خدا معروف شد، اگرچه با دست زد ولی احساس حقارت آنها در شکست با انگلیسی‌ها در جنگ را کمی جبران کرد.
او تحقق اهداف سیاست خارجی را در موارد عنوان شده دانست و ادامه داد: این نوع عملکرد برای کشور غرور و حیثیت ملی می‌آفریند. سپس تأکید کرد: برعکس آن هم وجود دارد. یک حرکت در عرصه ورزشی مثل نزاع بین بازیکنان تیم در زمین فوتبال، حرکات زشت بازیکن اخراجی یا تعویضی، حرکت‌های خشن، پنالتی گل نشده و گل به خودی می‌تواند به جای غرور ملی سرافکندگی ملی ایجاد کند.
او در پاسخ به این سوال که دیپلماسی و دستگاه سیاسی یک کشور چگونه می‌تواند به ورزش کمک کند گفت: در همه موارد گفته شده دیپلماسی باید به کمک ورزش بشتابند. برای کسب میزبانی‌ها، لابی‌های گسترده، گرفتن کرسی‌های بین‌المللی، کسب سکوی قهرمانی و مقابله با ناداوری‌ها باید از دیپلماسی ورزشی استفاده کرد تا از منافع کشور دفاع شود. سفارتخانه‌ها، دیپلمات‌ها و کل دستگاه سیاست خارجی کشور باید در راستای این هدف قرار گیرند. نه تنها کسب کرسی‌ها بلکه بنا به اذعان عراقچی انتصاب به عنوان کارمند یک فدراسیون بین‌المللی هم برای یک کشور افتخار است. او در مورد تلاش‌های دولت قطر برای پیروزی بن همام در انتخابات اظهار کرد: دولت قطر به همه سفارتخانه‌ها دستور داده بود در هر کشوری که بن همام به قصد لابی سفر می‌کند باید در حد وزیر از او استقبال شود. ملاقات‌ها و مجامع باید به خوبی آماده‌سازی شوند تا بتواند خودش را عرضه و رأی بیاورد. بنا به اظهارات وی کشورها با حضور در این کرسی‌ها می‌توانند قوانین را به نفع کشور خود تغییر دهند و یا جلوی بی‌عدالتی نسبت به کشور خودشان را بگیرند. او حضور به موقع در مسائل بین‌المللی نظیر جذب مربی خارجی و روادید و غیره را از وظایف دستگاه سیاست خارجی برشمرد و توصیه کرد: وزارت خارجه و عوامل ورزش باید با هم هماهنگ باشند. چون ورزش می‌تواند به اهداف سیاست خارجی کمک کند.
به اعتقاد دبیر شورای روابط خارجی دو گام مهم در این عرصه باید در ایران برداشته شود. گام اول استفاده از لابی گسترده در عرصه بین‌الملل و همکاری نهادینه بین فدراسیون‌ها و دستگاه سیاست خارجی و حضور به موقع در کمیته‌ها و سامان دادن لابی‌ها است.  او گام دوم را بین‌المللی شدن فدراسیون‌ها و رعایت پروتکل‌ها دانست.
به توصیه وی در کشور باید افراد مسلط به قواعد بین‌المللی ورزش، مسلط به لابی‌گری، مسلط به زبان بین‌المللی ورزش و تخصصی انگلیسی، نامه‌نگاری و آشنا به پروتکل‌ها و تشریفات ورزشی تربیت شوند. همچنین به فدراسیون‌ها پیشنهاد داد از تجارب دیپلمات‌ها و سفرای بازنشستۀ وزارت امور خارجه استفاده کنند. چون در این زمینه ماهر بوده و شناخت خوبی از کشورها دارند.
او با طرح سوالی دیگر یعنی چگونگی کمک ورزش به دیپلماسی، ضمن اشاره به این واقعیت که ورزش تابعی از سیاست رسمی کشورهاست گفت: ورزشکاران نمی‌توانند از چارچوب سیاسی یک کشور فراتر برود. به بیان وی اگرچه در بند ۳ منشور المپیک آمده است هرگونه تظاهر، نمایش و تبلیغات سیاسی یا نژادی در میادین المپیک جایز نیست ولی در عمل اینگونه نیست و سیاست‌های کلی کشورها در ورزش حاکم است.
وی در بیان کمک ورزش به سیاست خارجی کشورها، به المپیک سال ۱۹۶۴ به میزبانی ژاپن اشاره کرد و گفت: پس از انجام المپیک، ژاپن شکست خورده در جنگ جهانی دوم دوباره تقویت و به جامعه بین‌الملل برگردانده شد. المپیک ۱۹۷۲ برلین نیز برای برگرداندن آلمان به عرصۀ بین‌الملل بود. او اضافه کرد: ورزش می‌تواند معرف فرهنگ یک کشور باشد. در رویدادهای بین‌المللی کشورها سعی می‌کنند از طریق لباس خود را مطرح کنند. مثلاً حضور خانم ایرانی با چادر معرفی یک نماد است. اسکاتلندی‌ها هم با همان دامن مخصوص خود در المپیک حاضر می‌شوند.
او عرصه المپیک را فرصتی برای عرضه فرهنگ و ارزش‌های ملی کشور قلمداد کرد و گفت: انجام سجده شکر، روزه گرفتن، و نماز خواندن ورزشکار مسلمان در کنار زمین می‌تواند بیانگر هویت او به دنیا از طریق ورزش باشد. او محمد صلاح را مثال زد که روزه می‌گیرد و در کنار زمین نماز می‌خواند و اعتقادات مذهبی خود را از طریق ورزش معرفی می‌کند. وی یاابوالفضل گفتن رضازاده را نیز مثال زد که در دنیا معروف شده بود. و در پایان تأکید کرد: می‌توان نمادهای یک کشور را از طریق ورزش به عرصه داخلی و خارجی معرفی کرد.

در ادامه برنامه،‌ مدرسان دوره با موضوعات زیر به ارائه مطالب خود پرداختند:

دکتر سید نصرالله سجادی مشاور عالی کمیته ملی المپیک و عضو شورای المپیک آسیا، با موضوع «ساختارهای بین‌المللی ورزش و باشگاه‌ها و اماکن ورزشی» 

دکتر امیرساعد وکیل، وکیل دعاوی بین‌المللی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، با موضوع «قراردادنویسی بین‌المللی ورزشی و رسیدگی به دعاوی»
 
دکتر حسین راغفر، ملی‌پوش و رییس پیشین فدراسیون فوتیال و اقتصاددان عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء، با موضوع «بازرایابی بین‌المللی ورزشی با تکیه بر کسب و کار جدید و استارتاپ‌ها»
مهندس سید مصطفی هاشمی‌طبا، عضو پیشین کمیته بین‌المللی المپیک و رییس پیشین سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک، با موضوع « انتقال تجربه موفق دیپلماسی ورزشی»

در پایان دوره مهندس فرهاد طلوع کیان، دبیر اجرایی دوره و مدیر مسئول پیشین روزنامه ایران ورزشی، برای آشنایی و انتقال تجارب و شبکه‌سازی به استماع سخنان شرکت‌کنندگان و تبادل نظر پرداخت.

سپس در مراسم اختتامیه، گواهینامه‌‌ها توسط دکتر جواد شعرباف، مدیر مرکز آموزش‌های آزاد دانشکده مطالعات جهان به شرکت‌کنندگان اهدا شد.   
دوره عالی دیپلماسی ورزشی چهارمین جلسه از سلسله برنامه های مدرسه تابستانی دیپلماسی دانشکده مطالعات جهان در سال ۱۴۰۱ بود.

 

دوره عالی تخصصی «دیپلماسی ورزشی» برگزار می شود

در میان همه بازارهای تولید در گستره جهانی به نظر می رسد، ورزش پدیده ای است که هنوز نمی توان برای آن نسخه مجازی تولید کرد. این کالای سنتی در دنیای مدرن همچنان توانسته جایگاه اصیل و موقعیت سنتی_ مدرن خویش را همزمان حفظ کند و گرچه در جریان ظهور کرونا لطمه سنگینی متحمل شد اما همچنان مطلوب و محبوب باقی مانده است. در فضای مدرن ورزش به کالایی پر زرق و برق و جذاب که می تواند ثروت و شهرت و محبوبیت و سرمایه اجتماعی تولید کند تبدیل شده و در اختیار بنگاه‌های تجاری و اقتصادی برای کسب سود و انباشت سرمایه قرارگرفته‌اند. ورزش که می‌تواند ابزاری مفیدی که می تواند به خوبی  در خدمت منافع عمومی و فرهنگی قرارگرفته و در پیشبرد اهداف و منافع ملی موثر باشد و صلح و دوستی را برای جهانیان به ارمغان آورد. متصدیان سیاست خارجی کشور می‌توانند با تدوین و اجرای دیپلماسی ورزشی فعال، تا حد زیادی در دستیابی به اهداف و منافع ملی و توسعه صنعت نوپای گردشگری ورزشی و در نتیجه ارتقا اقتصاد ملی گام‌های بلندی بردارند و سیاست خارجی کشور را بر سکوی اول رقابت‌های بین‌المللی در دستیابی به قدرت ملی و توسعه ورزش محور قرار دهند. دانشگاه تهران در راستای بین‌المللی کردن دانشگاه از سویی و عمل به مسئولیت‌های اجتماعی خویش، باب جدیدی را در تعامل با نهادهای مختلف با هدف کمک به تامین اهداف و منافع گشوده است. برگزاری دوره‌های بلندمدت دیپلماسی با هدف برطرف کردن معضلات کشور در عرصه بین‌المللی و آموزش فعالیت در گستره جهانی، یکی از مهم‌ترین روش‌های تحقق اهداف کلان در حوزه بین‌الملل است.

 

دوره عالی تخصصی دیپلماسی سلامت: گردشگری سلامت برگزار شد.
دومین برنامه مدرسه تابستانی دیپلماسی با موضوع دیپلماسی سلامت: گردشگری سلامت در روز چهارشنبه ۸ تیر ماه ۱۴۰۱ در دانشکده مطالعات جهان (دانشگاه تهران) برگزار شد.
در ابتدای برنامه، دبیر علمی برنامه های مدرسه تابستانی دیپلماسی، دکتر جواد شعرباف ضمن خیر مقدم به حضار و اساتید و سخنرانان دوره در مورد دلیل پرداختن دانشکده مطالعات جهان به این موضوع گفت: در حال حاضر، به جز وزارت امور خارجه که به امر دیپلماسی می‌پردازد هیچ ارگانی به آموزش و پرورش این حوزه نپرداخته و این موضوع در کشور ما جدی گرفته نشده است.
وی در تعریف و توصیف دو نوع دیپلماسی مطروحه در حوزه بین‌الملل گفت: دیپلماسی مسیر ۱ (track۱ ) همان دیپلماسی است که وزارت امور خارجه آن را دنبال می‌کند و ویژگی‌های خاص خود را دارد: انحصاری، از بالا به پایین، پرهزینه، نهادگرا، و شامل تصمیم‌گیری سخت و پرهزینه. در کنار آن در جایی که دیپلماسی مسیر ۱ نمیتواند فعالیت‌های خود را پیگیری کند و مسئولان در حل‌وفصل امور درمانده شده‌اند، دیپلماسی مسیر ۲ (track۲) مطرح می شود. این نوع از دیپلماسی کم هزینه، پردوام و تصمیم گیری از پایین به بالا است و ارجمندی بیشتری دارد.
او ادامه داد: هر ایرانی با توجه به تخصصی که دارد می تواند در اختیار دستگاه دیپلماسی قرار گیرد. یکی از آنها فعالان حوزه سلامت گردشگری و پزشکی هستند. امروز از چهره‌های شاخص این حوزه دعوت کرده‌ایم تا با استفاده از تجارب آنها این مفهوم را در جامعه بهتر درک کنیم.
اولین سخنران این دوره دکتر محمدحسین نیکنام، دستیار ویژه وزیر و مدیر کل همکاری‌های بین‌الملل وزارت بهداشت، بود. وی در ابتدای سخنرانی خود با عنوان دیپلماسی سلامت؛ فرصت‌ها و چالش‌ها خاطر نشان کرد: سلامت همیشه مورد توجه بوده و با بروز کرونا بیشتر به آن توجه شده است. به بیان وی یکی از جلوه‌های خوب دیپلماسی سلامت، برگزاری مجمع عمومی سازمان جهانی بهداشت است که سرزمین‌ها را نیز در بر می‌گیرد. به اعتقاد وی برگزاری آن بیانگر ضرورت همکاری بین کشورها در غلبه بر دشواری‌های اپیدمی بوده و آنها را بیشتر نیازمند تعامل کرده است.
او بر این نکته تأکید کرد در این تعاملات نه تنها وزرای بهداشت و اعضای بهداشتی با یکدیگر نقش ایفا می‌کردند بلکه دیپلمات‌ها نیز فعالانه در مذاکرات و گفتگو ها شرکت داشتند. بنابراین دیپلمات‌ها و سفرا باید از نقاط ضعف و قوت کشور خود در این حوزه مطلع باشند. بنا بر اظهارات نیکنام امسال ۶۰ سند مورد بحث و گفتگو قرار گرفته و کلید واژه‌هایی چون امنیت، اقتصاد، و عدالت اجتماعی در آن فراوان تکرار می‌شود و سلامت به هر سه مرتبط است.
او ضمن اشاره به اینکه سلامت نوعی قدرت نرم است گفت: امروزه ساختارهای سیاسی بین‌المللی موجود برای پیشبرد اهداف خود از طرح‌های سلامت محور برای سرمایه‌گذاری بهره می‌گیرند و منافع این طرح‌ها متوجه سلامت و سیاست خارجی است.
وی با اشاره به ساخت واکسن پاستوکووک با همکاری کوبا، آن را فعالیت بزرگی دانست و بیان کرد: کوبا همکاری‌های دوستانه خود با ایران را در عرصه‌های مختلف اثبات کرده است. همچنین وی از تشکیل گروه ۵ با همکاری ایران، افغانستان، پاکستان، عراق و سازمان جهانی بهداشت خبر داد و در توضیح فعالیت‌های این گروه گفت: بیماری مرز نمی‌شناسد. بسیاری از بیماری‌ها وارداتی است و نباید نسبت به شیوع بیماری در کشور همسایه بی‌تفاوت بود.
در ادامه، سایر مدرسان این دوره، به شرح زیر به تدریس موضوعات مورد بحث پرداختند:
دکتر سعید هاشم زاده، رئیس سابق اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت مشاور و فعال صنعت خدمات سلامت بین‌الملل با موضوع ورود به کسب و کار گردشگری سلامت، الزامات و مجوزها و فنون اعتباربخشی بین المللی.
دکتر محمد پناهی، دبیر سابق شورای راهبردی سلامت کشور و دبیر کمیته مشترک گردشگری دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت با موضوع: جایگاه دیپلماسی گردشگری سلامت ایران و جهان.
آقای رضا جمیلی، دبیر سابق کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران و بنیانگذار مدتور پرس با موضوع مبانی، تعاریف اکوسیستم کسب و کار، و بازیگران اصلی گردشگری سلامت.
 مهندس محمدهادی شجاری، رئیس هیئت مدیره شرکت گشت سلامت آریا و بنیانگذار سیتوسا با موضوع: استراتژی‌های بازاریابی در گردشگری سلامت، کانال‌های فروش و تبلیغات قیمت‌گذاری و برندسازی و درکارگاه پایانی.
دکتر امیر اصلان زاده، معاون گردشگری مرکز مشاوره ایرانیان خارج از کشور، دربارۀ تجربه کشورهای منطقه و جهان در گردشگری سلامت.

افتتاح مدرسه تابستانی دیپلماسی با برگزاری «دوره عالی تخصصی دیپلماسی تجاری: توسعه تجارت با چین» صورت گرفت. در این برنامه که در روز چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱ از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰ برگزار شد، دکتر محمدجواد ظریف به عنوان سخنران کلیدی مراسم با موضوع «انتقال مراکز قدرت در دوران گذار و فرصت های روابط ایران و چین» سخنرانی کرد. وی با توجه به موضوع اولین دوره مدرسه دیپلماسی به نقش چین در تحولات جاری جهان و جایگاه این کشور در دوران گذار پرداخت. این استاد دانشکده مطالعات جهان با اشاره به ویژگی های دوران گذار در روابط بین الملل که از اوایل دهه ۹۰ شروع شده است، دو خصوصیت مهم این دوران را تنوع منابع و تکثر مراکز قدرت برشمرد.
 

نخستین مدرسه تابستانی دیپلماسی در کشور راه اندازی شد

برای نخستین بار در کشور، مدرسه تابستانی دیپلماسی به ابتکار دانشکده مطالعات جهان (دانشگاه تهران) در خرداد ۱۴۰۱ راه اندازی شده است. هدف از راه اندازی این مدرسه، برگزاری دوره های کوتاه مدت و فشرده، ارائه آموزش های عملی و کاربردی در حوزه های مختلف دیپلماسی است. استفاده از نظرات صاحب نظران، آشنایی با شیوه های کاربست دیپلماسی عمومی، بهره مندی از تجارب زیسته متخصصان هر حوزه، آموزش اصول و فنون بازاریابی، روش های کسب درآمد ارزی و توجه به تقویت منافع ملی در تعاملات خارجی از مزایای شرکت در این دوره هاست.
دوره های مدرسه تابستانه از ۲۵ خرداد تا پایان شهریور ۱۴۰۱ در روزهای پایانی هفته برگزار می شوند.
اطلاعیه این دوره ها به صورت متناوب در همین وب سایت منتشر خواهد شد.
برای ثبت نام در شبکه اطلاع رسانی موسسه و دریافت اخبار دوره ها، فرم زیر را تکمیل کنید:

فرم ثبت نام در شبکه اطلاع رسانی مدرسه تابستانی دیپلماسی

برای کسب اطلاع بیشتر می توانید با شماره تلفن مستقیم ۸۶۰۹۴۳۰۸ یا با شماره واتس اپ ۰۹۰۲۱۲۷۲۸۸۷ تماس بگیرید.
نشانی اینستاگرام مدرسه تابستانی دیپلماسی: Diplomacy_DBA

 

 با توجه به پیشرفت روز افزون صنعت – هنر سینما در همه جنبه ها اعم از تکنیک، روایت و اقتصاد، سینماگران و پژوهشگران سینمای ایران برای راه یابی به بازارهای جهانی فیلم راهی به جز آموختن مولفه های بین المللی سینما ندارند. در این دوره مهمترین مولفه های اساسی جهانی شدن (تولید، فیلمنامه نویسی، بازاریابی و اقتصاد سینما) تدریس و بررسی می شوند.
 

شرکت کنندگان دوره، در بازه ای فشرده مهمترین مفاهیم تئوری و عملی جهانی شدن - از پیش تولید تا پخش جهانی - را می آموزند. اساتید دوره برترین های حوزه خود در هر دو بخش تئوری و عملی می باشند که سابقه تحصیل در برترین دانشگاههای جهان و نیز سابقه تدریس و کار عملی در برترین حوزه های آکادمیک و میدانی سینمای ایران را دارا می باشند.



 

مدرسان

سوابق مدرس

عنوان درس

دکتر  رائد فرید زاده فارغ التحصیل رشته های اقتصاد نظری، ادبیات آلمانی، ادبیات تطبیقی و فلسفه از دانشگاه های تهران، وین و برلین. عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی دبیر شورای عالی بین الملل سینمای ایران و معاون بین الملل بنیاد سینمایی فارابی

چگونه برای بازارهای جهانی فیلم تولید کنیم

امیرحسین علم الهدی   کارشناس ارشد اقتصاد سینما    مدیر مسئول موسسه هنر و تجربه سینمای ایرانیان

مولفه های بین المللی اقتصاد فیلم

علی شاه محمدی  فارغ التحصیل کارگردانی فیلم از دانشگاه سنت لوکاس بلژیک، فیلم و تئاتر مجارستان و لوزافونای پرتقال و ادبیات دراماتیک مدرس فیلمنامه نویسی دانشگاه هنر، بنیانگذار آکادمی فیلمنامه نویسی "نون و قلم" و مشاور تخصصی فیلمنامه کارگردانی پانزده فیلم داستانی و مستند، دریافت پنج جایزه بین المللی، نویسندگی دهها فیلمنامه و طرح فیلمنامه، تدوین سه فیلم سینمایی مدیریت آموزش مدرسه ملی سینمای ایران، مدیریت کارگاههای آموزشی بخش ملی جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان از سال ۹۷ تا کنون، عضویت در شورای انتخاب و داوری چندین جشنواره فیلم و فیلمنامه

چگونه برای بازارهای جهانی فیلمنامه بنویسیم

مسیح شریف  فارغ التحصیل اقتصاد گردشگری با پژوهش در فیلم‌ توریسم از دانشگاهUIB اسپانیا و مدیریت دانشکده ECO متخصص تقدیر شده مدیریت بازاریابی، تبلیغات و دیپلماسی عمومی با فعالیت عملی به عنوان عضو شورای سیاستگذاری، داور، مشاور و مدرس در همکاری با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان توسعه تجارت، بنیاد سینمایی فارابی و سازمان جهانی گردشگری ملل متحد(UNWTO)  در مادرید تهیه کننده اجرایی  فیلم " تهران بلوز " (نامزد دریافت جایزه " گویا " برای بهترین فیلم مستند سال ۲۰۲۱ اسپانیا)

مولفه های بازاریابی بین المللی فیلم

دوره عالی تخصصی دیپلماسی عمومی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۰ و ۲۱ بهمن ۱۴۰۰ به صورت مجازی در بسترهای زوم و ادوبی کانکت برگزار شد. در افتتاحیه این برنامه دکتر جواد شعرباف، مدیر موسسه دانش پذیران مطالعات جهان، ضمن اشاره به مفهوم دیپلماسی مضاف، بر ضرورت توجه به کاربردهای این مفهوم در عرصه های مختلف تاکید کرد و گفت جای خالی آموزش در زمینه دیپلماسی در کشور احساس می شود و اقدام موسسه و دانشکده مطالعات جهان در برگزاری دوره های دیپلماسی مضاف، تلاشی برای پر کردن خلاءهای موجود در این عرصه است. وی سپس شرح مختصری بر فرایند ثبت نام دوره عالی دو روزه دیپلماسی عمومی ارائه کرد و افزود با وجود تقاضای بسیار برای شرکت در دوره حضوری و تکمیل این ظرفیت در زمان اندک حتی پس از افزایش ظرفیت ثبت نام، در روزهای نزدیک به زمان برگزاری به دلیل افزایش ناگهانی تعداد ابتلا به بیماری کرونا ناچار به تغییر نحوه برگزاری به مجازی شدیم، چون لازم بود ضرورت حفظ سلامتی شرکت کنندگان را در نظر بگیریم. به گفته دکتر شعرباف، این دوره کوتاه مدت، نقطه شروع برگزاری دوره های دیگر در آینده است و امید است این دوره ها اثرگذار و مفید باشند.
در ادامه برنامه، مدرسان این دوره آموزشی به ترتیب زیر به تدریس در موضوعات زیر پرداختند:

دکتر محمدجواد ظریف با موضوع «دیپلماسی عمومی و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران»
دکتر سیدداود آقایی با موضوع «اصول و مبانی دیپلماسی»
دکتر سیدمحمدکاظم سجادپور با موضوع «اصول و روش های مذاکرات بین المللی»
دکتر یونس شکرخواه با موضوع «دیپلماسی عمومی و رسانه»
دکتر حجت الله ایوبی با موضوع «روابط میان فرهنگی و دیپلماسی عمومی»
دکتر محمد رئیسی با موضوع «نقش تشریفات در مجامع بین المللی»

دوره عالی دیپلماسی عمومی نخستین دوره از برنامه های دیپلماسی مضاف موسسه دانش پذیران مطالعات جهان بود که در دو نوبت صبح و بعدازظهر روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۰ و ۲۱ بهمن ۱۴۰۰ برگزار شد.

باسمه تعالی

به اطلاع داوطلبان محترم دوره دیپلماسی عمومی می رساند با توجه به روند رو به رشد شیوع سویه امیکرون بیماری کرونا و نظر به ضرورت حفظ سلامت شرکت کنندگان، در نظر است که این دوره آموزشی به صورت کاملا مجازی برگزار شود. کلیه متقاضیان محترم می توانند حداکثر تا صبح روز سه شنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ با استفاده از لینک زیر برای ثبت نام در دوره مجازی اقدام کنند. تخفیف های اعلام شده برای دانشجویان دانشکده مطالعات جهان، اعضای انجمن های علمی و دانشجویان سایر دانشگاه ها همچنان به قوت خود باقیست:

https://evand.com/events/onlinepublicdiplomacy

دوره عالی تخصصی دیپلماسی عمومی برگزار می شود

تغییر شرایط بین‌المللی و مطرح شدن مولفه‌های جدید باعث شده است تا کشورها برای پیشبرد هرچه بهتر منافع ملی خود، ابزارها و سیاست‌های جدیدی را تعریف و به کار برند. امروزه افکار عمومی یکی از ارکان مهم در تصمیم‌گیری‌های کشورها در حوزه‌های گوناگون محسوب شده و این امر موجب شد سازوکار جدیدی به نام دیپلماسی عمومی برای دستگاه دیپلماسی تعریف شود. از وظایف دیپلمات در سیاست خارجی کشورها، ارائه اطلاعات در مورد شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور هدف است. وی موظف است به نوعی از این اطلاعات برای زمینه‌سازی سیاست‌گذاری و تامین منافع ملی کشور خودش در کشور هدف استفاده کند. امروزه بیشتر تلاش سیاست‌گذار، ارتباط با مخاطب عام و افکار عمومی است تا بتواند پیام موردنظر خود را منتقل کند. 

 باسمه تعالی

سمینار تخصصی توسعه تجارت با هند به همت انجمن ایرانی مطالعات جهان و دانشکده مطالعات جهان روز چهارشنبه سوم آذرماه ۱۴۰۰ از ساعت ۹ صبح در دانشکده مطالعات جهان به صورت حضوری و در فضای مجازی برگزار شد. در آغاز این مراسم پس از قرائت قرآن  و سرود ملی دبیر علمی سمینار جناب دکتر جواد شعرباف، نایب رئیس انجمن و مدیر کارگاه های تجارت بین الملل، پس از معرفی برنامه‌های مختلف انجمن مطالعات جهان و خوش‌آمدگویی به حاضران، آغاز سمینار را اعلام کرد. پس از وی دبیر اجرایی برنامه، آقای مصطفی حسین‌پور در مورد بخش‌های مختلف و نحوه برگزاری سمینار و مطالبی را بیان کرد. مدیر پنل‌ سمینار دکتر مازیار مظفری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، نیز ضمن خوش‎‌آمدگویی به مهمانان و سخنرانان پنل‌های مختلف، ابراز امیدواری کرد که این برنامه بتواند راهگشایی برای مناسبات بیشتر ایران و هند باشد.
نخستین پنل از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۱:۳۰ درباره معرفی تخصصی بازار هند بود که سخنرانی اول آن توسط نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک و ایران و هند، آقای مهدی رنگ رونا، ارائه شد و به معرفی تسهیلات اتاق مشترک ایران و هند برای تجار ایرانی اختصاص داشت. در ادامه، دکتر محمدرضا عابدین، استادیار موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، به معرفی بازار هند و بررسی کالاهای دارای اولویت برای تجارت بین ایران و هند پرداخت. سپس دکتر محمود استقلال در قالب یک برنامه کارگاهی، به معرفی نحوه و رسوم برخورد با تاجران هندی پرداخت و به چگونگی قراردادنویسی و مذاکره با طرف هندی هم اشاراتی داشت.
   بخش دوم برنامه با اجرای کارگاه تخصصی رمز ارز و کاربرد آن در تجارت بین‌الملل و سخنرانی آقای محمدرضا شرفی، عضو کارگروه بلاکچین و رمز ارز کمیسیون فاوای اتاق بازرگانی ایران، آغاز شد. پس از وی دکتر سید مهرداد حسینی از اعضای همین کارگروه در مورد قوانین رمز ارزو کاربردهای داخلی آن سخنانی ایراد کرد. در پنل دوم، که با موضوع نحوه ورود به بازار هند و اکوسیستم استارتاپی، برگزار شد ابتدا آقای ابوالقاسم حبیبی، مدیر سرمایه‌گذاری‌های نو در گروه صنعتی مشفق، به معرفی استارتاپ‌های هند پرداخت. سپس، آقای جواد مطوری، مدیر موسسه الزهرا، در مورد صادرات خدمات به هند و همکاری‌های سینمایی با کشور هند سخنرانی کرد. آخرین سخنران برنامه جناب میرهادی قریشی، مدیر شرکت الوارث هند، بود که با بیان تجربیاتش در صادرات به هند به تبادل اطلاعات با مخاطبان پرداخت. پس از اختتامیه و اعطای گواهی ها، شرکت کنندگان در ناهارخوری دانشکده به شبکه سازی و انتقال تجربه پرداختند.

سمینار تخصصی توسعه تجارت با «ترکیه» برگزار شد

باسمه تعالی

سمینار تخصصی «توسعه تجارت باترکیه» از سمینارهای تجارت بین الملل  چهارشنبه ۲۱ مهر ماه ۱۴۰۰ در دانشکده مطالعات جهان (دانشگاه تهران) برگزار شد. این سمینار به همت انجمن ایرانی مطالعات جهان و دانشکده مطالعات جهان (دانشگاه تهران) و با حمایت اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه و سایر شرکت ها و سازمان ها، در قالب سمینار یک روزه به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
در ابتدای برنامه دکتر جواد شعرباف، دبیر علمی سمینار ضمن خوش آمدگویی به حضار و کسانی که به صورت مجازی سمینار را دنبال می کنند، به بیان اهداف دانشکده مطالعات جهان و انجمن ایرانی مطالعات جهان از برگزاری برنامه های تجارت بین الملل و دیپلماسی تجاری پرداخت. وی فضای تجارت بین المللی را جدا از مباحث دیپلماسی تجاری ندانست و هدف از برگزاری این سمینارها را انجام مسئولیت اجتماعی دانشکده در حوزه دیپلماسی تجاری و اقتصادی عنوان و اعلام کرد تا پایان سال ۱۴۰۰ پنج برنامه دیگر از این دست، با محوریت کشورهای دارای اولویت برگزار خواهد شد. دکتر شعرباف در پایان ابراز امیدواری کرد که این برنامه گام کوچکی در راستای توسعه ارتباطات تجاری و اقتصادی میان دو کشور باشد.
در ادامه مصطفی حسین پور، دبیر اجرایی سمینار ضمن ارائه گزارش مختصری از روند برنامه ریزی و برگزاری سمینار، ابراز امیدواری کرد که این برنامه موجب ایجاد زوایای دید متنوع در مخاطبان نسبت به تجارت بین المللی شود و با شبکه سازی در میان فعالان این حوزه، تصویر تجارت بین المللی برای شرکت کنندگان اندکی شفاف­تر شود. وی در ادامه ضمن تشریح فضای همکاری و حمایت سازمان ها و بنگاه های اقتصادی از این سمینارها، از فعالان حوزه تجارت بین الملل برای همفکری و مشارکت در برگزاری سمینارهای آینده و معرفی فرصت ها در این حوزه دعوت و در پایان از مسئولان دانشکده مطالعات جهان و حامیان این سمینار قدردانی کرد.
در ادامه، دکتر رضا دهقانی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه مطالعات ترکیه که مدیریت پنل های این سمینا را بر عهده داشت، ضمن بیان ضرورت و اهمیت توسعه تجارت با کشور ترکیه به بیان برنامه زمان بندی نشست و معرفی سخنرانان پنل پرداخت. وی در پایان نسبت به مفید واقع شدن این حرکت در حوزه دیپلماسی تجاری ابراز امیدواری کرد.
در ابتدای پنل اول، دکتر رحمت حاجی مینه، عضو هیأت علمی دانشگاه و  پژوهشگر حوزه مطالعات ترکیه به ایراد سخنرانی با عنوان «روابط اقتصادی- تجاری ترکیه و ایران از منظر اقتصاد سیاسی» پرداخت. وی ریشه های روابط اقتصادی دو کشور را در تاریخ معاصر بررسی نمود و عواملی که به بهبود این روابط در چشم انداز آینده کمک می کنند را برشمرد.
سخنران دوم آقای مهدی موسایی، دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه، بود که به معرفی اقتصاد ترکیه با استفاده از آمار و ارقام پرداخت و تسهیلات اتاق مشترک را برای بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی تشریح نمود.
در ادامه فاتح چایاباتماز، رئیس شعبه تهران انجمن صنعتگران و بازرگانان مستقل ترکیه (MÜSİAD)، قوانین و مقررات کشور ترکیه برای سرمایه گذاران خارجی را تشریح و پتانسیل و فرصت های موجود در کشور ترکیه را به صورت خلاصه بیان کرد.
پس از آن کارگاه تخصصی «ورود آسان به بازار ترکیه» توسط آرش فکوری، بازرگان فعال در کشور ترکیه برگزار شد. در این کارگاه آقای فکوری ضمن تشریح فضای تجارت در ترکیه به بیان نحوه فعالیت در پلتفرم های آنلاین خرید و فروش کالا در ترکیه پرداخت و تجربیات خود را در  خصوص تجارت با ترکیه بیان نمود.
در قسمت دوم برنامه، دکتر مهدیه آقازاده (میرای باشاران)، رئیس هییت مدیره مرکز رشد و توسعه سرمایه گذاری سینرژیا و عضو هیأت علمی دانشگاه، در قالب کارگاه تخصصی «معرفی اکوسیستم استارتاپی ترکیه و راهنمای عملی راه اندازی کسب و کار دراین کشور»، ضمن معرفی اکوسیستم استارتاپی در ترکیه، مراحل راه اندازی کسب و کار، ثبت شرکت و نحوه تأسیس شرکت مجازی را تشریح کرد. خانم آقازاده در پایان قوانین مالیاتی و هزینه های نگهداری شرکت در ترکیه را بیان نمود.
 در ادامه، ‌آقای رضا حسنی مدیر و موسس ترکیه پرتال در پنل کاربردی «نحوه ورود به بازار ترکیه»، سخنرانی خود را با عنوان «سرمایه گذاری و جذب سرمایه در کشور ترکیه، نحوه همکاری با شرکت های ترک و  چالش های اقامت در این کشور» ایراد نمود. وی ضمن بیان فرآیند سرمایه گذاری و جذب سرمایه، انواع اقامت و نحوه اخذ انواع آن را تشریح نمود.
در پایان این پنل آقای سلمان اردوغان نماینده شورای تجارت جهانی ترکیه DTiK در ایران، سخنرانی خود با موضوع « نحوه پیوستن به زنجیره تأمین جهانی از طریق ترکیه»  ایراد کرد و تجربیات خود را از فعالیت در فضای اقتصادی دو کشور را بیان نمود.
در انتهای این سمینار پس از تقدیر از سخنرانان و اهدای گواهی حضور به شرکت کنندگان، حضار به شبکه سازی در فضای گرم و صمیمی پرداختند و تا پاسی از شب فرآیند شبکه سازی و معرفی شرکت کنندگان ادامه یافت.
سلسله سمینارهای تجارت بین الملل به عنوان یک برنامه راهبردی با هدف توانمند سازی اکوسیستم اقتصادی کشور به منظور توسعه تعاملات تجاری با کشورهای جهان طراحی شده است. در این سمینارها  کلیه مباحث مرتبط با تجارت و تعامل اقتصادی با هر یک از کشورهای هدف به صورت جداگانه تشریح می شود. علاوه بر آموزش و انتقال تجربه، شرایط لازم برای شبکه سازی شرکت کنندگان و اجتماع سازی به منظور هم افزایی، مهیا شده است.

امکان برگزاری دوره های دیپلماسی مضاف به صورت مجازی فراهم شد. بنا به تقاضای داوطلبان شرکت در دوره های دیپلماسی مضاف و در پی هماهنگی های لازم با مرکز آموزش های الکترونیک دانشگاه تهران، امکان برگزاری دوره های دیپلماسی مضاف به صورت مجازی فراهم شد. داوطلبان دوره های مجازی می توانند در زمان ثبت نام گزینه «دوره مجازی» را انتخاب و برای این دوره ها ثبت نام کنند. آموزش مجازی این دوره ها بدون نرم افزارهای پیچیده ممکن است و اطلاعات لازم درباره نحوه حضور مجازی در اختیار شرکت کنندگان قرار خواهد گرفت.